«جشن سده» به عنوان بیست و چهارمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس در پرونده‌ای مشترک به نام ایران و تاجیکستان در فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو ثبت جهانی شد.
جشن‌های ایرانی خاست‌گاه طبیعی دارند و نشان‌دهنده‌‌ی ارتباط خاص انسان و عناصر طبیعت در پیشاتاریخ استند که انسان از پیشاتاریخ به تاریخ گذر می‌کند، تمدن و فرهنگ بشر کنونی را معنا و شکل می‌دهد.
جشن سده، جشن برخورد معنادار انسان و آتش است. آتش در طبیعت از آغاز وجود داشته است؛ در حقیقت بخش‌های زیاد کیهان، می‌توان گفت اکثریت کیهان، آتش است. اما انسان میلیون‌ها سال از آتش استفاده نمی‌توانسته است. بنابراین جشن سده احتمال دارد به نخستین روی‌دادی ارتباط داشته باشد که انسان این عنصر طبعیت (آتش) را رام کرده، از آن استفاده کرده و هم‌نشین آتش شده است. در شاه‌نامه در داستان هوشنگ نیز جشن سده به نخستین ارتباط انسان و آتش ارتباط دارد و گفته می‌شود آتش فروغ ایزدی است‌که از طرف اهورامزدا به هوشنگ هدیه شده است.
ما شاید در این روزگار به اهمیت آتش در زندگی پی نمی‌بریم، اما واقعیت این است‌که تسلط انسان بر آتش، آغاز تمدن انسان کنونی است. پیش از تسلط انسان بر آتش، انسان ابزارهای سنگی‌ای ساده داشت، پس از تسلط انسان بر آتش عصر آهن آغاز شد. انسان با وصف همه پیش‌رفت هنوز در عصر آهن و آتش است و استفاده از آتش به شیوه‌های متفاوت صورت می‌گیرد. همه‌چه و مبایل‌های ما وابسته به آتش استند.
