چرا کنگرهٔ جهانی پارسی‌گویان ایجاد گردیده است؟
هم‌زبانان گرامی،
چنانچه مستحضر استید حوزه‌‌ی تمدنی زبان پارسی همواره دست‌خوشِ تحولات سرسام‌آور سیاسی و اجتماعی بوده است. در این میان پارسی‌گویان افغانستان بیشتر از هر کشور پارسی‌گوی دیگر مورد تهاجم، تبعیض و تعصب و تنگ‌اندیشی گروه‌های افراطی و متحجر قرار گرفته اند. تاریخ گواه است که پارسی‌گویان افغانستان از دو و نیم الی سه قرن بدین‌سو موجی از تبعیض، تعصب، استبداد، خودکامه‌گی، بی‌عدالتی، هویت‌ستیزی، سیاست حذف و سایر مظالم بشری را با تار و پود خویش از جناحِ خاص و حکومت‌های دست‌نشانده متحمل شده‌اند.
اصلِ مشارکت ملی، و عدالت اجتماعی که از بنیان‌های نظام نوین ملل به شمار می‌روند، به معنای کلی و همه شمول آن در تاریخ معاصر افغانستان دیده نمی‌شود. تاریخ معاصر افغانستان، تاریخ تشنه به خون است. تاریخ تبه‌کاری و سیاه‌کاری است. تاریخ خونینی مملو از برادرکشی‌ها، چشم از حدقه درآوردن‌ها، برافراشتن دارها، کاشتن نیزه‌زارها، اعمار سیه‌چال‌ها، تیل داغ کردن‌ها، انفجار و انتحارها و ساختن کله‌منارهاست، تاریخ سیاه ماتم‌کده افغانستان تاریخ نسل کشی، تاریخ قتل عام به جرم «پارسی‌زبان» بودن است، که شاهان و امیران قبیلوی و جنایت‌کار افغان عامل همه این فجایع غیر بشری در حق ملت مظلوم افغانستان، به‌ویژه پارسی‌گویان این خطه بوده است.
تاریخ افغانستان، تاریخ سراسر ستم، اجحاف و استبداد و جنایت و تبعیض چند خاندان، با افکار بدوی و قبیلوی بر ملت مظلوم افغانستان به‌ویژه پارسی‌گویان (گاه زیر اسم شاهی و گاهی زیر نام جمهوریت و امارت) این کشور بوده است. تاریخ معاصر افغانستان، تاریخ رواج ستم ملی، تبعیض نژادی و جنسیتی، تعصب دینی، زبانی، فرقه‌یی و مذهبی بر اقوام بومی این کشور از طرف حاکمان مستبد در راستای هژمونی و برتری طلبی قومی و زبانی، به‌دور از انسانیت با اعمال زور و خشونت و قتل‌عام و نسل‌کشی و زندان و شکنجه و اسارت و برده‌گی است.
با وجود تحمیل همه مظالم و مصیبت‌های غیرانسانی در حق مردم مظلوم افغانستان به‌ویژه پارسی‌گویان این کشور، گواه آن هستیم که هیچ‌گونه سازماندهی، شبکه‌سازی و ارایهٔ برنامه‌ای منسجم، هدفمند و استراتژیک برای نجات و همبسته‌گی ملت واحد پارسی‌گو، و دفاع از مهد و خاست‌گاه این حوزه تمدنی از سوی هیچ یک از گروه‌ها و یا جریان‌های سیاسی و اجتماعی برون‌مرز و درون‌مرز انجام نشده است، از همین‌رو اینک گروهی از نخبه‌گان، استادان دانشگاه، روشن‌فکران، بانوان، فرهیخته‌گان، بزرگان، جوانان، فعالین مدنی و رسانه‌یی، و مبارزین آگاه و آزادی‌خواه، مصمم و متعهد «پارسی‌گو» بدون درنظرداشت قومیت، دین و جنسیت از سراسر جهان دست به هم داده و «کنگره‌ی جهانی پارسی گویان» را برای نجات «پارسی‌گویان تحت ستم» از زیر یوغ جعل و جنون، استبداد و بدوی اندیشی در پرتو فرهنگ و مدنیت با دورنمای سیاسی ایجاد نموده‌اند.
این کنگره در پی جذب نیروهایی است که تنها سرسپرده‌ی هویت، اقتدار، فرهنگ، زبان، سیاست، کیاست و پیرو مکتب شخصیت‌های تاریخی خویش (از یما و رستم، تا فردوسی و مولانا، از رابعه بلخی تا پروین اعتصامی، از یعقوب لیس صفاری تا ببرک کارمل، محمد طاهر بدخشی، کلکانی، برهان الدین ربانی، احمد شاه مسعود و…) استند، و جایگاه صلاح و نیک‌فرجامی ملت واحد پارسی‌گو را بالاتر از هر ملاحظه‌ی دیگری می‌دانند. در این‌جا همان پارسی‌گویان که برون‌رفت از وضعیت اسفبار و خطرناک امروز را در پدید‌آوردن یک رستاخیز سراسری و جهانی، برای پایان دادن به مظالم و استبداد قومی، سمتی، مذهبی، جنسیتی، دینی، زبانی و تباهی‌های برآمده از آن می‌دانند، گرد آمده اند. پارسی‌گویان جهان که «اتحاد و همبسته‌گی سراسری پارسی‌گویان» را در اندیشه و رفتار، شرط لازم برای ایجاد یک نیروی اجتماعی توانمند برای ساختن حوزه تمدنی و پاس داشتن از هویت، زبان، فرهنگ، سیاست، تمدن و تاریخ گشن‌شاخ خویش برای فردای پس از تار و استبداد می‌انگارند، طرف سخن ما هستند.
این کنگره برای گذر کم‌خطر و کم‌هزینه از مظالم تحمیلی بالای پارسی‌گویان به‌ویژه استبداد قومی «۲۷۰» ساله‌ی افغانستان، نیاز به هم‌گامی و هم‌راهی بی‌مانندی در میان پارسی‌گویان جهان دارد، همچنین آشکار است که تا کنون تشکیل چنین سازمان پر شور، با انگیزه، و برنامه‌های وسیع و سراسری کم‌پیشینه بوده است. بر این باوریم که برپایی این کنگره، گام استواری در راستای گرد‌آوردن پارسی‌گویان پُرانگیزه و دل‌سوز، ولی پراکنده، و ساختن یک نیروی سِتُرگ اجتماعی و سیاسی در راستای نجات پارسی‌گویان تحت ستم از آنان است. نیروی کارآمدی که نه تنها برای برانداختن تباهی و استبداد موجود؛ بلکه برای نگه‌داشت یکپارچه‌گی سرزمینی، یگانه‌گی ملی، اتحاد پارسی‌گویان و برای ساختن ملت واحد پارسی‌گو با مردمانی شاد در سایه‌ی اقتصاد شکوفا، آزادی، امنیت و آبادی خواهد بود. برای آزاد‌سازی، نگه‌داشت و آبادسازی حوزهی‌تمدنی زبان پارسی، به‌یژه نجات پارسی‌گویان افغانستان از چنگال مستبدین مفلوک، حمایت و پشتیبانی همه جانبه پارسی‌گویان گیتی را خواهانیم، و در راستای رسیدن به هدف مشترک کنگره جهانی پارسی‌گویان دستان توانای شما هم‌زبانان دل‌سوز و پرانگیزه را می‌فشاریم و در این راه دشوار، به یاری و هم‌راهی همه پارسی‌گویان گیتی امیدوار هستیم.
پاینده باد همبستگی و پیوستگی پارسی‌گویان گیتی!
